Ausstellung in der galerie bij de boeken, Dru Cultuurfabriek, Ulft, Niederlande

Einblicke in den "Ideenspeicher II"

EEN BLIK OP "IDEENSPEICHER II"

von Harrie Schenning
 

‘Ideenspeicher’

De huidige expositie in de galerie is samengesteld met werken uit het ‘Kunst-Archiv Peter Kerschgens’. Peter verzamelt naast catalogussen, affiches en uitnodigingen ook tekeningen van hedendaagse kunstenaars. Uit zijn enorme en tot de verbeelding sprekende verzameling - ‘Ideenspecher’ genoemd - is een gevarieerde tentoonstelling met tekeningen voor Galerie bij de Boeken samengesteld. Het kan slechts een kleine afspiegeling van zijn indrukwekkende grote verzameling zijn. Van 31 kunstenaars is werk in Ulft te zien.

Kenmerkend voor de Kerchgens verzameling  is, dat de werken veelal bestaan uit tekeningen en uit werken met gemengde techniek. Ze behouden steeds hun tekenachtige karakter. Als verzamelaar moet je kunnen rubriceren en ze kunnen opbergen, dus zijn de door hem verworven werken steeds op papier vervaardigd. Peter merkt op, dat een verzamelaar de wereld met andere ogen bekijkt. Voor Kerschgens geldt dat zeker. Voor hem is kunst de wereld. Zeer nauwgezet en consequent legt hij zijn verzameling aan. Hij heeft er meer dan veertig jaar aan gewerkt. Menig expositie en beurs bezoekt hij. Al meer dan twintig jaar doet hij op Huntenkunst zijn ontdekkingen.  Zijn archief bevat daarom ook diverse werken, die hij op het Ulftse evenement aangekocht heeft.

Als verzamelaar is hij van belang voor de kunstenaars. Hij onderhoudt nauwe kontakten met kunstenaars, die  hij ‘zijn kunstenaars’ noemt.  Peter bezoekt ze in hun ateliers en op evenementen of bij openingen. Hij stimuleert ze en ondersteunt ze door aankopen en door materiaalverschaffing.

Bij de presentatie van ‘ Ideenspeicher’ is uitgegaan in de galerie van het karakter van een verzameling. De werken zijn opgehangen als één ononderbroken serie. Ondanks de hoeveelheid aan werken blijft het een bescheiden aantal vergeleken met zijn indrukwekkende grote verzameling. Wel is er in Ulft sprake van een breed scala aan onderwerpen en aan technieken verwant aan de grafiek.

Het sterke bij Peters keuze is, dat ieder werk zo duidelijk het handschrift van de kunstenaar verraadt, waardoor ieder werk op zich karakteristiek is.

De tekeningen van de Terborgse kunstenaar Maarten Becks zijn ingetogen en vallen op door fijnzinnigheid, door de speelse, gevoelige en vlotte aanpak. Het voelt aan alsof elk moment de broze voorstelling beschadigd kan worden. Ook bij Norbert Bücker is sprake van gevoeligheid, maar daarnaast is er de krachtige lijnvoering . De voorstellingen stralen een poëtische ondertoon uit. De tekeningen van de Romeense kunstenaar Ion Isaila verraden zijn handschrift in de vorm van  vloeiende strepen. Niet strak maar spontaan zijn zijn werken  soms voorzien van levendige structuren. Het werk van Christoph Heek lijkt vanuit een compact centrum - bestaande uit een donker zwarte tint - uit te waaieren naar luchtig en transparante uiteindes gevormd door gevoelige lijnen. Het grijs en zwart  zorgt voor een wat zwaarmoedige atmosfeer.

Bij Dieter Rogge lijken zijn tekeningen op vluchtige notities. Het zijn herinneringen,  die hij ontleend heeft aan een landschap. Het is een opsomming van ervaringen, die hij met potlood  in één voorstelling samenbrengt. Vage aanduidingen  worden afgewisseld door beter herkenbare  vormen. Marianne Ambs heeft de natuur uit haar directe omgeving tot uitgangspunt. Vanuit de tot abstractie gebrachte onderdelen komt zij tot een expressief geheel.De pastellen van Josef Müller blijven schilderachtig. De evenwichtige vlakverdeling  versterken zijn compositie. De sterke vlakverdeling wordt afgewisseld met speelse, spontane en gevoelige grafische elementen. Bij de collages van Hildegard Bauschlicher lijkt er sprake van een voortdurend proces. Lijnen en toevoegingen volgen elkaar spontaan op. Soms worden ook schijnbaar toevallige lijnen teruggedrongen door een transparante aardkleur.

Jos Klaver brengt in zijn tekeningen diverse symbolen in een onderling verband. Letters, lijnen en vlakken wisselen elkaar af. In de vlakken zijn structuren behouden gebleven, hetgeen de voorstelling verlevendigt. De onderlinge combinaties werken vervreemdend.

De werken van Wolfgang Peter zijn schilderachtig waarbij zijn structuren opvallen.

Bij de tekeningen van Astrid Karuna Feuser is sprake van een hyperrealistische wereld met een verhalende inslag. Gezichten vallen op, vooral de ogen. Dier en mens gaan samen. De dieren nemen vaak menselijke kenmerken aan. Zij creëert daardoor een mythologische wereld. Ook Karen Betty Tobias vertelt in beelden. Haar tekeningen verraden verwantschap met de wereld van het kind. Het wordt ongecompliceerd combineren, waardoor er een sprookjeswereld ontstaat.

De tekeningen van Hannie Ramaer zijn eveneens vertellend. Bij haar komt de interactie tot uitdrukking.

De Zweed Lars-Erik Wahlberg is bekend om zijn speelse objecten en hij weet diezelfde sfeer in zijn tekeningen terug te brengen en wel door het creëren van een eigen wereld vol verhalen. Bij de Poolse kunstenaar Andrzej Cisowski gaat het om de mensen. Vooral de wijze van hun onderlinge betrokkenheid komt naar voren. Ook bij hem is er sprake van een verhalend karakter.

Henrik Jacobs voert de kijker terug naar de Afrikaanse tribale kunst, vroeger ook wel als de primitieven aangeduid. Zijn tekeningen zijn gemaakt met grote en middelgrote viltstiften. Thomas Wojciechowicz is tevens beeldhouwer, hetgeen ook in zijn gemengde techniek terug te vinden. In zijn voorstelling heeft hij oog van de oppervlakte van zijn voorstelling, hetgeen bij beeldhouwers de ‘huid’ bij hun beelden vormt. De achtergrond wordt doorbroken door een enkelvormige lijn.

De werken van Walter Cüppers zijn gebaseerd op sobere mathematische vormen. De grondvormen met een spaarzaam kleurgebruik worden als een bouwplan in een compositorisch geheel geplaatst. De fantasiewereld van Edgar Antonius Eubel wordt in organische vormen verbeeld. Insecten sluiten  zich als het ware op  in een omhulsel van vormen.

Voor Irmtraud Gehring komt het op de persoonlijke kijk op de dingen aan. De essentie daarvan wil zij tot uitdrukking te brengen. Of  volgens haar heet het de poëzie in kleur en harmonie.Vanuit een schijnbare chaotische achtergrond komt Brigitte Heintze tot een krachtige eenheid, waaruit nieuw leven ontstaat door de ontkiemende draden.

Een expressionistische veelheid aan kleuren en vormen kenmerken het werk van Karin Heuermann  en ze veroorzaken een wervelwind aan indrukken, dus een lading aan beweging. Daarentegen is het werk van Klaus Heuermann juist uiterst sober en houdt hij zich streng aan mathematische vormen. Alleen en uitsluitend lijnen duiden de vormen aan. Zij zorgen voor een ritmisch spel. Ook Willy Oster  houdt van minimale vormen. Bij hem is naast de vorm ook het oppervlak van belang. De kleuren zorgen bij hem voor de vorm. Adelheid Kilian is onder de indruk van kinderentekeningen. Vooral bij wie nog in de tekeningen de spontane lijnkrabbels terug te vinden zijn. Juist dat niveau van voorstellen wil zij in haar eigen werk terug vinden.

Doris Kirschner-Hamer laat nooit de tragische mens los. Juist de onder  tragiek gebukte mens bij haar werk haar drijfveer. Door haar geëngageerde houding herinnert zij in haar voorstellingen aan geweld en onrecht. Zij creëert voor deze begrippen op haar manier in verschillende vormen en samenstellingen haar symbolen. Herkenbaar is Mark Met. Summiere details, vlot opgezet en daarnaast is er zijn aandacht voor de uitdrukking van een houding. De afbeelding op het affiche is van deze kunstenaar.Bij Doris Tsangaris spelen lijnen een grote rol. Sober, zwart-wit, grijs, her en der een enkele kleur als een vluchtig accent. De lijnen zijn in ieder geval in haar werk de grote verbindende factor.

Met summiere lijnen geeft Carola Willbrand de mens aan. Een maximale beperking. Soms ook worden de lijnen (in dit geval draad)  door middel van een naaimachine aangebracht. Fijne lijnen accenturen bij Norbert Willing een niet nader te omschrijven figuur, die kennelijk net uit zijn cocon kruipt. Alfred Wittwar komt uit de wereld van de decorbouw. Hij schilderij in grijs en blauw, in geel en oker. Daarbij is het ontstaan van een sfeer belangrijk.